- ಅನುರಾಗ್‌ ಗೌಡ
ಲೆನಾಡು ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿಯ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆ ಬಂತೆಂದರೆ ಸಳ್ಳೆ, ಹೆಬ್ಬಲಸು, ಹಲಸು, ಚೊಟ್ಟೆ ಹಣ್ಣು, ನೇರಳೆ, ಮಾವು, ಅತ್ತಿ, ಪುನರ್ಪುಳಿ, ಮಜ್ಜಿಗೆ ಹಣ್ಣು ಹೀಗೆ ವಿವಿಧ ವೃಕ್ಷಗಳು ತಳೆಯುವ ಹಣ್ಣುಗಳ ಸುಗ್ಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.

   ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಕಾಡು ಹಣ್ಣುಗಳ ಪೈಕಿ ಜೇಪಲು ಹಣ್ಣು ಕೂಡ ಪ್ರಮುಖ ಹಣ್ಣಿನ ಗಿಡವಾಗಿದೆ. ಕೆಂಬಣ್ಣದ ಹುಳಿ ಸಿಹಿ ಮಿಶ್ರಿತ ರುಚಿಯುಳ್ಳ ಈ ಹಣ್ಣಿನ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನಾಮಧೇಯ ಫ್ಲಕೋರ್ಷಿಯಾ ಮೊಂಟಾನ ( Flacourtia montana). ಸ್ಯಾಲಿಕೇಸಿ (Salicaceae) ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಈ ಸಸ್ಯಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಹಣ್ಣು ಸಂಪಿಗೆ, ಕಲ್ಲು ಸಂಪಿಗೆ, ಜೇಪಲು, ಅಬ್ಳುಕ, ಚಂಪೆ ಹಣ್ಣು, ಅರ್ಪುದ ಪರಂದ್ (ತುಳು) ಎಂಬ ಹೆಸರುಗಳೂ ಇವೆ.

   ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ನಿತ್ಯ ಹರಿದ್ವರ್ಣ ಮತ್ತು ಅರೆ ನಿತ್ಯ ಹರಿದ್ವರ್ಣ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಈ ಮರವು ಸುಮಾರು 8 ಮೀ ಎತ್ತರವಾಗಿದ್ದು ಇದರ ಕಾಂಡವು ಸರಳ ಮತ್ತು ಅಡ್ಡಕ್ಕೆ ನೇರವಾದ ಬಲಿಷ್ಟವಾದ ಮುಳ್ಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ತೊಗಟೆಯು ಕಂದುಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ನಯವಾದ ಮೇಲ್ಮೈ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ . ಈ ಮರದ ಎಲೆಗಳು ಸುಮಾರು 0.4-0.9 ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ತುಂಬಾ ನಯವಾಗಿದ್ದು ಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ಹೊಳೆಯುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಏಕಲಿಂಗ ಪುಷ್ಪಗಳನ್ನು ತಳೆಯುವ ಈ ಮರದ ಹೂವುಗಳು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದು ಮಕರಂದ ಹೀರಲು ಬರುವ ಕೀಟಗಳನ್ನು ತನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಂಪಿನಿಂದ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಸ್ಯದ ಹಣ್ಣುಗಳು ಒಂದು ಬೀಜವುಳ್ಳ ಹೊಳೆಯುವ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳುಳ್ಳ ಹಣ್ಣಾಗಿದ್ದು,  ವಿವಿಧ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ವನ್ಯ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಈ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತವೆ.

   ಇನ್ನು ಈ ಮರದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳು ವಿವಿಧ ಔಷಧೀಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಜ್ವರ ಬಂದಾಗ ಇದರ ತೊಗಟೆ, ಎಲೆ ಮತ್ತು ಬೇರಿನ ಕಷಾಯವನ್ನು ಔಷಧಿಯಾಗಿ ಕೂಡ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತು ಈ ಮರದ ಹಣ್ಣುಗಳು ಉಷ್ಣ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹಿರಿಯರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. 

   ಚಿಕ್ಕವರಿದ್ದಾಗ ಕಾಡು, ಗುಡ್ಡ ಎಂದೆಲ್ಲಾ ಈ ಹಣ್ಣಿಗಾಗಿ ನಾವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತೆರಳುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಆದರೆ ಬದಲಾದ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಈ ಮರವು ತುಂಬಾ ಅಪರೂಪವಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಈ ಮರವನ್ನು ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸುವ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

(ಲೇಖಕರು ಉಜಿರೆ ಎಸ್‌ಡಿಎಂ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ ಹಾಗೂ ಸಮೂಹ ಸಂವಹನ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರಥಮ ವರ್ಷದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ)